Jacob van Artevelde

Jacob van Artevelde

Patricia Carson - Davidsfonds 1996 – softcover – 159p. – zeer goede staat - 14 euro

Patricia Carson gaf al eerder blijk van haar voorliefde voor Vlaanderen en zijn verleden.
Jakob van Artevelde brengt net als haar in 1969 verschenen The Fair Face of Flanders een brok gedramatiseerde Vlaamse geschiedenis, ditmaal evenwel toegespitst op een enkele persoon.
De schrijfster maakte een synthese van wat er geweten is over de illustere onbekende die Jakob van Artevelde was.
Ze heeft in een toegankelijke studie het populaire, legendarische waas willen bijwerken dat hem in de 19de eeuw omgehangen was door romantische Vlaamsdenkenden.
Carson ziet Van Artevelde als een intelligente strateeg die zijn tijd ver vooruit was.
Zijn diplomatie bezorgde Gent de broodnodige grondstof voor zijn economie terug: de wol.
Hij was erin geslaagd een neutrale positie in te nemen tussen de aartsvijanden Frankrijk en Engeland.

Gent was onder Van Artevelde inderdaad een machtige stad: vorsten achtten het zich waardig om met hem, als vertegenwoordiger van de stad, te onderhandelen.
Toch waren het moeilijkheden binnen de muren van Gent die Van Arteveldes gezag zouden ondermijnen. De eenheid en samenhorigheid tussen de gilden die hij dankzij zijn charisma bereikt had, raakten zoek. Het evenwicht was te delicaat. Verdachtmakingen verdreven hem van het voorplan en werden hem in 1345 fataal, toen hij in een volksoproer werd vermoord.
Ondanks zijn rol is Van Artevelde nooit beroemd geweest in zijn tijd. Documenten zijn schaars.
Hij is letterlijk een historische figuur zonder identiteit.
Een interessant onderdeel van Carsons boek is dat het aantoont hoe die identiteit er nadien aan vastgehaakt is.
Kroniekschrijvers, zelfs die uit zijn tijd, schetsten hem als een rebel, en hadden nauwelijks oog voor zijn diplomatieke gaven en politiek-economische inzichten.
Er werden veeleer problemen gemaakt over zijn status, of hij nu een aristocraat geweest was dan wel tot de brouwersgilde behoord had...
In de 19de eeuw werd het beeld er niet helderder op.
Van Artevelde werd een symbool voor het groeiende Vlaamse emancipatiebesef, maar bovenal toch een folkloristische held voor wie een standbeeld opgericht werd en feestelijke optochten uitgingen.
Over wat hij in zijn tijd werkelijk betekend had, werd niet verder
nagedacht, tot Hendrik Conscience aan hem een boek wijdde waaraan ook bronnenstudie ten grondslag gelegen had.
Historici zouden de karikatuur pas later helemaal corrigeren.
Toch zijn de bewonderaars van Van Artevelde uit de jaren veertig van de vorige eeuw niet zo ver van diens ware gezicht af geweest.
De economische crisis die toen heerste, leek sterk op die die Van
Artevelde in zijn tijd had weten te bedwingen. In hem droomden ze zich een staatsman die ook hun welvaart kon doen terugkeren.

Patricia Carson heeft een aantal belangrijke gezichtspunten omtrent Jakob van Artevelde in haar boek verenigd, zonder er eigen, nieuwe inzichten aan te kunnen toevoegen.
Voor velen zal de ware toedracht van de geschiedenis al nieuw genoeg zijn.

Deze uitvoerige uitgave is gestoffeerd met historische situatieschetsen van hoe het er in Van Arteveldes tijd waarschijnlijk aan toe ging, en vooral ook met heel veel illustraties.

Ophalen of verzenden
Bpost: afhaalpunt 5 / post thuis 6,65